W Polsce nadchodzi era rewolucyjnych zmian podatkowych, a Ministerstwo Finansów odsłania karty, prezentując ambitny plan wprowadzenia 15-procentowego podatku minimalnego. Projekt ustawy o opodatkowaniu wyrównawczym jednostek wchodzących w skład grup międzynarodowych i krajowych zostanie przedstawiony rządowi w trzecim kwartale 2024 roku. To wydarzenie stanowi odpowiedź na inicjatywy Unii Europejskiej i OECD, które dążą do zakończenia praktyki przenoszenia zysków do rajów podatkowych. Warto przyjrzeć się bliżej, jakie zmiany niesie ze sobą wprowadzenie tego globalnego podatku minimalnego i jakie konsekwencje mogą wyniknąć dla polskiego środowiska biznesowego.
Wprowadzenie nowych regulacji
Według opisu projektu ustawy, przygotowanego przez Ministerstwo Finansów, Polska zamierza wprowadzić system globalnego podatku minimalnego, który obejmie trzy główne rodzaje podatków wyrównawczych. Planowany termin wdrożenia to trzeci kwartał bieżącego roku, a nowe przepisy będą implementacją dyrektywy Rady (UE) z 2022 roku.
Kto jest objęty podatkiem minimalnym?
Nowe regulacje mają dotyczyć głównie dużych krajowych i międzynarodowych grup kapitałowych, których światowy roczny obrót przekracza 750 mln euro. To kroki mające na celu zapobieganie praktykom unikania opodatkowania i sprawienie, że największe przedsiębiorstwa będą każdego roku sprawdzane pod kątem minimalnego efektywnego poziomu opodatkowania – wynoszącego 15 proc.
Inicjatywa Brukseli i OECD
Inicjatywa wprowadzenia 15-procentowego podatku minimalnego wynika zarówno z działań Unii Europejskiej, jak i OECD. Obydwie instytucje dążą do zharmonizowania przepisów podatkowych między państwami członkowskimi, ograniczenia konkurencji podatkowej oraz skutecznego przeciwdziałania przenoszeniu zysków do rajów podatkowych.
Rodzaje podatków wyrównawczych
System globalnego podatku minimalnego, planowany do wdrożenia w Polsce, opiera się na trzech głównych rodzajach podatków wyrównawczych.
Globalny podatek wyrównawczy
Zgodnie z zasadą włączenia dochodu do opodatkowania, globalny podatek wyrównawczy nakłada obowiązek na jednostkę dominującą najwyższego szczebla w grupie. W przypadku, gdy efektywna stawka podatkowa w danej jurysdykcji jest niższa od minimalnego progu 15 proc., grupa będzie zobowiązana do zapłacenia podatku wyrównawczego.
Krajowy podatek wyrównawczy
Krajowy podatek wyrównawczy działa na zasadzie podobnej do globalnego, jednakże prawo do pobrania podatku pozostaje w kraju, gdzie generowany jest nisko opodatkowany dochód. To narzędzie ma na celu skuteczne monitorowanie i opodatkowanie dochodów w miejscu ich generowania.
Podatek od niedostatecznie opodatkowanych zysków
Podatek ten wymaga, aby jednostki w grupie płaciły podatek wyrównawczy od jednostki dominującej, nawet jeśli ta działa w innej jurysdykcji. To narzędzie ma na celu zapobieżenie unikaniu opodatkowania poprzez przenoszenie zysków do jurysdykcji o niższych stawkach podatkowych.
Skutki dla przedsiębiorstw
Nowe regulacje dotyczące 15-procentowego podatku minimalnego będą miały wpływ głównie na duże firmy krajowe i międzynarodowe. Przedsiębiorstwa, których łączny roczny obrót na światowych rynkach przekracza 750 mln euro, będą zobowiązane do dostosowania się do nowych przepisów podatkowych.
Wnioski
Wprowadzenie 15-procentowego podatku minimalnego oznacza dla Polski krok w kierunku zharmonizowanego systemu opodatkowania na szczeblu międzynarodowym. To również odpowiedź na wyzwania stawiane przez instytucje takie jak Unia Europejska i OECD, dążące do uczciwego podziału obciążeń podatkowych i eliminacji praktyk unikania opodatkowania. Przedsiębiorstwa będą zobowiązane do dokładniejszej analizy swoich struktur podatkowych, a rządy państw członkowskich będą miały narzędzia do skuteczniejszego egzekwowania podatków od największych korporacji. Czas pokaże, jakie będą dokładne skutki wprowadzenia tych zmian i czy przyniosą oczekiwane rezultaty w zakresie uczciwości i przejrzystości systemu podatkowego.
