Budzące różne opinie i skrajne emocje działanie rządu, jakim jest przekop Mierzei Wiślanej wywołało dość niespodziewany efekt uboczny. Pogłębiarka transportującą piach odsłoniła kryjące się w ziemi Złoto Północy, czyli bursztyn bałtycki. W efekcie dziesiątki poszukiwaczy błyskawicznie ruszyło na wspomnianą Mierzeję. Mimo tego, że na najdrobniejszych kamieniach, które można znaleźć na plaży, trudno się będzie dorobić fortuny, szczęśliwcy, którzy trafią na duże okazy, mogą liczyć na naprawdę satysfakcjonujący zarobek. Jakie natomiast jest największy bursztyn znaleziony w Polsce? Odpowiedź na to pytanie pojawi się w dalszej części tekstu. Zacznijmy jednak od wyjaśnienia czym w ogóle jest bursztyn bałtycki:
Bursztyn bałtycki – co to jest?
Bursztyn bałtycki to odmiana bursztynu, będąca sukcynitem – czyli odmianą bursztynu, cechującą się wysoką zawartością kwasu bursztynowego – powstałym w eocenie, występująca w rejonie Morza Bałtyckiego. Jak wszystkie bursztyny jest naturalną substancją organiczną, żywicą kopalną. Żywica ta wydostawała się ze zranień, pęknięć pni i gałęzi drzew, tworząc nacieki, określane mianem sopli lub kropli. Bursztyn gromadził się również bezpośrednio pod korą lub wewnątrz pnia, tworząc formy podkorowe. Mówi się o dwóch przyczynach intensywnego żywicowania. Po pierwsze, drzewa broniły się, osłaniając zranienia, blokując dostęp wirusom i grzybom pasożytniczym. Po drugie, mogła być to reakcja drzew na zachodzące zmiany klimatu, znaczne wahania temperatury i wyjątkową aktywność wulkaniczną. Żywica przetrwała do naszych czasów w formach dokumentujących sposób jej powstawania i przemieszczania.
Gdzie występuje bursztyn bałtycki?
Bursztyn bałtycki występuje głównie – jak sama nazwa wskazuje – wzdłuż południowych wybrzeży Morza Bałtyckiego:
- W Danii
- W Niemczech
- W Polsce
- Na półwyspie Sambia w Rosji
- Na Litwie
- Na Łotwie
Bursztyn bałtycki w Polsce
Na terenie Polski bursztyn występuje także w nagromadzeniach plejstoceńskich i holoceńskich na obszarach polodowcowych w strefie nadmorskiej. Mowa tu więc o okolicach:
- Zatoki Gdańskiej
- Mierzei Wiślanej
- Mierzei Helskiej
- Lubartowa
- Na Kurpiach
Bursztyn bałtycki dawniej
Bursztyn bałtycki od najdawniejszych czasów był używany jako kamień ozdobny i leczniczy. Ozdoby i amulety wyrabiano z niego już w paleolicie, na ten okres datowane jest stanowisko archeologiczne we wsi Niedźwiedziówka w powiecie nowodworskim. Co więcej, handlowano nim praktycznie w całej starożytnej Europie. Niezwykłym powodzeniem cieszył się zwłaszcza w Cesarstwie Rzymskim, a także w całym basenie Morza Śródziemnego. Wyprawy po niego były organizowane od V wieku przed naszą erą i wiodły szlakiem bursztynowym od Adriatyku do wybrzeży Morza Bałtyckiego.
Bursztyn bałtycki dziś
Dziś bursztyn bałtycki wciąż należy do wysoko cenionych kamieni ozdobnych. Wykonuje się z niego przedmioty użytkowe i ozdobne oraz biżuterię, często o dużej wartości artystycznej. Co więcej, jest on także wykorzystywany w przemyśle kosmetycznym, farmaceutycznym i medycynie. Co ciekawe, największe międzynarodowe targi bursztynu na świecie noszą nazwę Amberif i odbywają się w Gdańsku.
Rynek biżuterii z bursztynu
Warto także wiedzieć, że ponad 70% światowej biżuterii z bursztynu pochodzi właśnie z Polski. Zdecydowana większość trafia z kolei do Chin, choć coraz większy popyt na bursztyn bałtycki występuje także na Bliskim Wschodzie. Roczne obroty tej branży szacuje się na około 200 milionów euro.
Największy bursztyn w Polsce
Największy bursztyn bałtycki został znaleziony w 1860 roku w okolicy Kamienia Pomorskiego. Waży aż 9,75 kilograma. Obecnie znajduje się on w Muzeum Przyrodniczym Uniwersytetu im. Humboldtów w Berlinie. Każdy zainteresowany może więc go zobaczyć.
Największy bursztyn na świecie
Co ciekawe, największy bursztyn na świecie został znaleziony latem ubiegłego roku. Otóż załoga duńskiej łodzi rybackiej, która, wyciągając sieci z zimnych wód cieśniny Skagerrak w nadziei zobaczenia w nich połowów, natknęła się na gigantyczną, największą dotąd odkrytą bryłę. Wymiary tego bursztynu to aż 120 na 100 na 50 centymetrów, a jego wiek oceniono na około 20 tysięcy lat. Waga? Absolutnie szokujące 275 kilogramów. Aby przetransportować tę bryłę z portu do Kopenhagi, potrzebna była europaleta. Pod koniec ubiegłego roku, jeden z kopenhaskich domów aukcyjnych sprzedał opisywany bursztyn za ponad 50 tysięcy dolarów.
