Naprawdę niewiele jest osób, które nie potrafią wskazać w kalendarzu daty Dnia Kobiet. Nie da się zaprzeczyć, że to jedno z najpiękniejszych i najchętniej obchodzonych świąt w naszym kraju. Znakomita większość Polek przyznaje, że świętuje 8 marca, licząc zarazem na miły gest ze strony mężczyzn. Niektóre mają nadzieję, że panowie wykażą się kreatywnością i postawią na niestandardowy upominek. To więc doskonała okazja, aby mężczyźni okazali swoje uczucia płci pięknej.
Mało kto jednak zna historię tego święta. Kiedy ustanowiono Dzień Kobiet? Jaka idea mu przyświecała? Kiedy obchody Dnia Kobiet trafiły do Polski? Czy na całym świecie to święto obchodzone jest tego samego dnia? Na te wszystkie pytania odpowiedzi zostaną udzielone poniżej.
Historia Dnia Kobiet
Początki Międzynarodowego Dnia Kobiet wywodzą się z ruchów robotniczych w Ameryce Północnej. 8 marca 1908 roku obchodzono go po raz pierwszy. Wtedy Socjalistyczna Partia Ameryki zorganizowała marsz upamiętniający protest szwaczek. Na ulice wyszło 15 tysięcy kobiet domagających się praw politycznych oraz ekonomicznych.
To wydarzenie spodobało się innym partiom socjalistycznym, które w 1910 roku na kongresie Międzynarodówki Socjalistycznej w Kopenhadze postanowiły ustanowić Międzynarodowy Dzień Kobiet. który służyć miał krzewieniu idei praw kobiet oraz budowaniu społecznego wsparcia dla powszechnych praw wyborczych dla kobiet. W konferencji udział wzięło ponad 100 uczestniczek z 17 krajów, w tym trzy kobiety po raz pierwszy wybrane do Parlamentu Fińskiego. Ustanowienie Dnia Kobiet zostało przyjęte w drodze anonimowego głosowania, bez ustalania dokładnej daty jego obchodów.
9 marca 1911 roku po raz pierwszy Międzynarodowy Dzień Kobiet obchodzono w Austrii, Danii, Niemczech i Szwajcarii. Domagano się prawa kobiet do głosowania i obejmowania stanowisk publicznych, praw kobiet do pracy i szkoleń zawodowych oraz zaprzestania dyskryminacji w miejscu pracy.
W latach 1913 i 1914 podczas Międzynarodowego Dnia Kobiet odbyły się demonstracje antywojenne. Tego dnia święto było obchodzone po raz pierwszy w Rosji. Wiece odbywały się tam w ostatnią niedzielę lutego wg kalendarza juliańskiego. Dzień Kobiet obchodzony był również w innych krajach. W czwartek 8 marca 1917 (23 lutego 1917 roku wg kalendarza juliańskiego) kobiety w Rosji zorganizowały strajki i protesty pod hasłem “chleb i pokój” rozpoczynając rewolucję lutową. Cztery dni później abdykował car, a rząd tymczasowy przyznał kobietom prawa wyborcze.
Po rewolucji październikowej, feministka bolszewicka Aleksandra Kołłontaj przekonała Lenina do ustanowienia 8 marca oficjalnym świętem w Rosji. Stało się tak, ale do 1965 roku był to normalny dzień pracy. 8 maja 1965 roku dekretem Prezydium ZSRR Międzynarodowy Dzień Kobiet ustanowiono dniem wolnym od pracy “w celu upamiętnienia zasług kobiet sowieckich w budowie komunizmu, w obronie ojczyzny podczas wielkiej wojny ojczyźnianej, ich heroizm i bezinteresowność na froncie i na tyłach, a także w celu zaznaczenia dużego wkładu kobiet w umacnianie przyjaźni między narodami i walkę o pokój”.
Choć przyjęta w 1977 roku rezolucja Zgromadzenia Ogólnego ONZ zakłada, że święto kobiet może być obchodzone w dowolnie wybranym przez dane państwo członkowskie dniu, to w większości krajów tradycja obchodzenia Międzynarodowego Dnia Kobiet właśnie 8 marca pozostała niezmieniona.
Dzień Kobiet w Polsce kiedyś i dziś
W Polsce Dzień Kobiet stał się niezwykle popularny i lubiany w okresie PRL. W latach siedemdziesiątych najczęstszymi podarunkami dla płci pięknej były oczywiście kwiaty. Początkowo ofiarowywano goździki, a później tulipany. Z okazji tego dnia publikowano portrety kobiet różnych sektorów życia gospodarczego zgodnie z opinią Władysława Gomułki, że “nie ma dziś w Polsce dziedziny, w której kobiety nie odgrywałyby ważnej roli”. W zakładach pracy czy szkołach był obchodzony obowiązkowo. Była to okazja do uzupełniania braków w zaopatrzeniu, dlatego wręczano paniom takie dobra materialne jak rajstopy, ręcznik, ścierka, mydło, kawa.
Dzień ten, podobnie jak inne uroczystości: Dzień Czynu Partyjnego, Dzień Hutnika, Dzień Drukarza, Dzień Pracownika Przemysłu Spożywczego – według niektórych istniał po to, aby obywatele nie zapomnieli o “przywiązaniu do Państwa Ludowego, miłości do wielkich idei pokoju i socjalizmu”. Świadczą o tym chociażby tytuły ówczesnych artykułów: “Kobiety w szeregach ORMO podejmują zobowiązania dla uczczenia swego święta”, “Tysiące kobiet stają w szeregach przodowników pracy”, “Kobiety uczczą swoje święto wzmożonym współzawodnictwem pracy”.
Współcześnie Dzień Kobiet wolny jest od państwowych czy partyjnych konotacji. Z kolei coraz silniej odnosi się on do swoich feministycznych korzeni. Obecnie ruchy feministek organizują w tym dniu manify, czyli rodzaj demonstracji połączonych z happeningiem, poświęconych równemu traktowaniu kobiet i mężczyzn. Przede wszystkim jednak Dzień Kobiet traktuje się jako święto pań, podczas którego panowie obdarowują je drobnymi upominkami, takimi jak kwiaty czy czekoladki.
Dzień Kobiet na świecie
Dzień Kobiet obchodzony 8 marca, oprócz Polski jest także oficjalnym świętem w:
- Albanii
- Algierii
- Azerbejdżanie
- Białorusi
- Bośni i Hercegowinie
- Brazylii
- Bułgarii
- Burkina Faso
- Chorwacji
- Kamerunie
- Chinach
- Kubie
- Laosie
- Kazachstanie
- Kirgistanie
- Macedonii
- Mołdawii
- Mongolii
- Czarnogórze
- Portugalii
- Rumunii
- Rosji
- Serbii
- Słowenii
- Tadżykistanie
- Ukrainie
- Uzbekistanie
- Węgrzech
- Wietnamie
- Włoszech
- Zambii
Co ciekawe, w Armenii po upadku Związku Radzieckiego zaniechano świętowania Międzynarodowego Dnia Kobiet, zamiast tego 7 kwietnia wprowadzono święto Piękna i macierzyństwa. Nowe święto stało się popularne pośród Ormian i jest obchodzone jako upamiętnienie jednego z głównych świąt kościoła ormiańskiego, zwiastowania. Ludzie świętują jednak również 8 marca. Dyskusja publiczna, której tematem były dwa Dni Kobiet przyniosła rezultat w postaci Miesiąca Kobiet, który trwa między 8 marca i 7 kwietnia.
W Tunezji Święto Kobiet obchodzone jest 13 sierpnia, a w Wielkiej Brytanii 10 marca.
